Gevoelens een algoritme?
Ik denk er al een tijdje over een blog over gevoel te schrijven. Alleen houd ik mezelf elke keer tegen, omdat ik het zo’n typisch vrouwending vind. Tot kortgeleden. Tijdens een gesprek over de toekomst van werk en het verschil tussen mens en robot, kreeg ik te horen dat gevoelens gewoon algoritmes zijn.
Nou ben ik een gevoelig mens. Sommigen noemen het hooggevoelig en gelukkig is er steeds meer wetenschappelijk bewijs dat de prikkelverwerking van deze mensen anders verloopt dan bij gewoon gevoelige mensen. Kortom ik vind het academisch verantwoord dat deze blog over gevoel, voelen en gevoelens gaat.
En in ons werk mogen we het er ook steeds meer over hebben. In tegenstelling tot de tijd dat ik begon te werken. Toen gevoelig zijn bestempeld werd als onprofessioneel. Dat was voor vrouwen en dat deed je thuis maar, of op het toilet. Nou bedoelden de voornamelijk mannen om mij heen, emoties als ze het over gevoelens hadden. Het omgaan met emoties was (en is) gewoonweg spannend omdat ze hoe dan ook iets losmaken. Misschien wel vooral bij de ander. Als gevolg van het verbergen, leerde ik de oorsprong van mijn emoties steeds beter begrijpen en kon ik mijn gevoeligheid steeds meer zien als kracht. Als iets dat ik tegenwoordig dagelijks inzet om snel te door- en overzien en te weten waar het echt over gaat of wat er echt speelt.
Maar goed, hoe zit het dan met dat algoritmegedoe? Voor nu weiger ik daarin mee te gaan. Voelen is een van de vijf (of zes) zintuigen van een mens. De technologie waarmee robots worden gebouwd bevatten slechts twee van die minimaal vijf. Zien en horen. Dit zijn ook de zintuigen waar we als mens de meeste waarde aan lijken toe te kennen. Het verlies van het gehoor of gezichtsvermogen wordt gezien als een ernstige beperking en dat is het zeer zeker ook. Daarentegen vinden we het ontbreken van smaak en geur best overkomelijk. En voelen is iets waar we heel weinig aandacht voor hebben. Behalve bij pijn.
Er moet een reden zijn voor het ontbreken van de technologische equivalenten van die andere zintuigen. Het kan zijn dat het komt omdat we er als mens minder aandacht voor hebben. Of omdat we geen idee hebben hoe ze functioneren. Dat ze algoritmisch onvertaalbaar zijn, zeg maar. Misschien gelukkig maar… want wat zou anders nog het onderscheid zijn tussen mens en robot? En wat is dan de waarde van menszijn in werk in de tijd waarin we meer en meer kunnen automatiseren?
Het geeft mij in elk geval rust om te weten dat ik over iets beschik waar voor nu geen wiskundig alternatief voor lijkt te zijn. Met deze blog wil ik alle mensen met gevoel, dus elk mens, een hart onder de riem steken. Want ik denk dat wanneer de nerds van deze wereld doorhebben hoe ze voelen kunnen omzetten in een algoritme, we het exacte geheim van het leven hebben ontdekt. En dat lijkt nog best ver weg.